BESLENME DURUMUNUN DEĞERLENDİRİLMESİ VE İZLENMESİ
Uzm. Dyt. Dilek Seyitoğlu, Dr. Dyt. Derya Hopancı Bıçaklı

 

Disfaji riski ya da disfajisi olan her hasta, malnütrisyon açısından değerlendirilmelidir. Malnütrisyon riskini saptamak için çeşitli nütrisyonel tarama testleri mevcuttur. Tarama testleri şimdiki vücut ağırlığı, Vücut Kitle İndeksi (VKİ),  yakın zamandaki istemsiz ağırlık kaybı ve gıda alımını sorgulayan basit sorular içerir. Son 3 ayda vücut ağırlığının %10’dan fazlasının kaybedilmesi, VKİ’nin ≤ 18 ‘in altında olması (yaşlılarda ≤22) gibi kolayca edinilebilecek bilgilerle malnütrisyon riski açısından farkındalık oluşturulmalıdır.  Farklı hasta kategorileri için önerilen çeşitli nütrisyonel tarama testleri mevcuttur. Hastanede yatan yetişkin hasta için NRS-2002 (Nütrisyonel Risk Taraması), toplum taramaları için MUST (Malnütrisyon Üniversal Tarama Aracı), SNAQ (Kısa Nütrisyonel Değerlendirme Sorgulaması) veya MST (Malnütrisyon Tarama Aracı), hastanedeki veya toplum içindeki yaşlılar için MNA (Mini Nütrisyonel Değerlendirme) veya onun kısa formu MNA-SF (Mini Nütrisyonel Değerlendirme Kısa Form) uygundur. Fizik muayene, klinik durum, hastalık şiddeti, besin miktarı gibi sorgulamalar içeren Subjektif Global Değerlendirme (SGD) de beslenme durumunun değerlendirilmesi amacıyla kullanılabilmektedir.

Nütrisyonel değerlendirme; anamnez ve fizik muayene (kilo kaybı, iştah durumu, gastrointestinal semptomlar, ateş, tıbbı tedavi, ilaç kullanım öyküsü, besin tüketimi, sıvı dengesi değerlendirilmeli), vücut kompozisyonu (VKİ, kas kitlesi, deri kıvrım kalınlığı, üst orta kol çevresi, baldır çevresi ölçümleri kullanılabilir), hastalık durumu ve enflamatuvar aktivite (hemoglobin, tam kan sayımı, serum albümin, C-reaktif protein gibi laboratuvar testleriyle belirlenmeli) ve fonksiyonel değerlendirmeyi (kas gücü, solunum kapasitesi, kognitif fonksiyonlar değerlendirilmeli) içermelidir. Tarama ve değerlendirme sonucunda beslenme tedavi planı geliştirilmeli ve sürekli monitorizasyon sağlanmalıdır.