Tedavi

 

• Dengeleyici/telafi edici yöntemler
• Özel pozisyon teknikleri
• Oral duyusal-motor gelişim teknikleri  (taneli, soğuk, ekşi gıda, basınç teknikleri)
• Gıda hacmi değişiklikleri
• Yemek verme zamanının değiştirilmesi
• Besin kıvamının değiştirilmesi
• Egzersizler ve yutma refleks uyarılması
• Özel yutma manevraları önerilebilir.

Bu tedavilerden hangisi veya hangilerinin uygun olduğuna değerlendirme sonrası karar verilir.

Oral Fonksiyonlara Göre Diyet Kıvamları

• Yutma esnasında %10 ve daha fazlasını aspire ettiği yoğunluklar diyetten çıkarılır.
• Diyetteki kıvamın seçiminde, o kıvamda hastanın aspire ettiği miktar önemlidir.
• Her kıvamda %10’dan fazla aspirasyon varsa ağızdan beslenmemelidir.
• Genel olarak yiyeceklerdeki yoğunlukların diyetten çıkartılması son olarak denenmelidir. Diyetten bazı kıvamları çıkartmak hasta için zor olabilir (özellikle sıvıların). Eğer bir hasta için diğer tedavi stratejileri yapılamıyorsa bu kıvam değişiklikleri yapılabilir.
• Hastaların reflüyü arttırıcı baharatlı, asitli yiyecekler ve gazlı içeceklerden uzak durmaları gerekir.
• Ağız temizliğine dikkat edilmelidir.
• Beslenme sırasında dik pozisyonda durması sağlanmalıdır.

Tüple Beslenme Nedir?
Hasta güvenli ve etkin beslenemiyorsa tüple beslenme yöntemleri denenir. Bu bir tedavi yöntemi değil, hastayı olumsuz klinik tablolardan (susuz kalma, beslenme bozukluğu, aspirasyon vb) korumak için hazırlanmış bir stratejidir. Hastanın günlük kalori ihtiyacını alıp alamadığı da mutlaka control edilmelidir. Uygun hastada önerildiğinde yaşam kalitesinde olumlu değişikliklere neden olur.
3-4 haftada iyileşmesi beklenen, sorunsuz yutma zorluğunda nazogastrik tüp (burundan beslenme), tedaviye yanıtı yavaş ve 1 aydan uzun sürecek yutma zorluğunda mideden tüple beslenme önerilmelidir.
Cerrahi veya İlaç Tedavisi Var mı?
Yemek borusu ile ilişkili ve mekanik yutma bozukluklarında cerrahi yöntemler düşünülebilir. Gevşeme sorunu ile ilişkili yutma zorluğunda Botox yapılabilir. Temelde yutma bozukluğuna neden olan hastalığın tedavisine yönelik ilaçlar kullanılır.
Yutma Zorluğunun Olumsuz Sonuçları Nelerdir?

• Aspirasyon sonrası gelişen pnömoni (akciğer enfeksiyonu)
• Beslenme bozukluğu
• Ölüm oranı artışı (3 kat)
• Hastanede kalış süresinde uzama
• İlerleyici özürlülük olarak sayılabilir.

Yutma Zorluğu olan hastalarda, GÜVENLİ ve YETERLİ beslenme sağlanması önem taşımaktadır.